Jerzy Konikowski
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 c5 4.d5 b5!? 5.Gg5
W dziale partii omówiłem pojedynek Ehlvest-Aleksejew, gdzie białe wybrały bicie na e6. Wypad gońcem uważany jest przez teorię za silniejszą kontynuację. Uważam, że i w tym wariancie czarne zachowują całkiem dobre szanse.
5...Ha5+
Sądzę, iż to jest najlepsza droga czarnych:
ruchem hetmana odwiązują one swego skoczka i jednocześnie zmuszają
przeciwnika do podjęcia konkretnej decyzji. Inne ruchy czarnych są
problematyczne i dlatego w tym artykule nie będę się nimi zajmował.
6.Hd2
Inne możliwości białych:
I. 6.Sbd2 Se4!? (Inne próby: 6...bxc4 7.Gxf6 gxf6 8.e4 Gh6 9.Gxc4 0-0 10.0-0 e5 11.Ge2 d6 12.Sc4 Hd8 13.Se3 f5 14.Sxf5 Gxf5 15.exf5 Hf6 16.Gd3 Sd7 17.Sd2 Gxd2 18.Hxd2 Wab8 19.b3 Wb4 20.Wae1 Sb6 21.Ge4 Kh8 22.f3 Wd4 23.Ha5 Wg8 24.Wf2 Sxd5 25.Gxd5 Wxd5 26.Hxa7 Hxf5 27.He7 Wd3 czarne mają dobre karty, Goldwaser-Granara Barreto, Villa Ballester 2004. Lub 6...Ge7 7.Hc2 bxc4 8.e4 d6 9.Gxc4 e5 10.0-0 0-0 11.a3 Gg4 12.Wfb1 Gxf3 13.Sxf3 Sbd7 14.He2 Hc7 15.Gb5 a5 16.Gxd7 Hxd7 17.Gxf6 Gxf6 18.Sd2 Wfb8 19.Sc4 Ge7 20.Hc2 Hb5 21.Wd1 Hb3 22.Hxb3 Wxb3 23.Kf1 Kf8 24.Ke2 Ke8 25.Wd3 Wb5 26.Wc1 Kd7 27.Wcc3 Wab8 i czarne mają nieco ściśnioną pozycję. Partia zakończyła się ostatecznie remisem, Cobb-Jones, Sunningdale 2005.) 7.b4 (7.Hc2 Sxg5 8.Sxg5 Ge7 9.Sge4 d6=) 7...Hxb4 8.Wb1 Hc3 (8...Sc3 9.Wxb4 Sxd1 10.Wb3 bxc4 11.Sxc4 jest korzystne dla białych) 9.Wb3 Ha5 10.Wxb5 Hc3 11.Wb3 Ha5 12.Hb1 (Po 12.Gf4 Sxd2 13.Hxd2 Hxd2+ 14.Sxd2 d6 15.e4 Sd7 powstaje skomplikowana pozycja.) 12...Sxg5 13.Sxg5 (Lub 13.Wxb8 Sxf3+ 14.exf3 Wxb8 15.Hxb8 Ha6 i czarne nie mają żadnych problemów.) 13...Sa6 (13...Ge7 14.Sxh7 Sa6 15.g3 d6 16.Gg2 e5 17.h4 Hd8 jest niejasne, Leitao-A.Rodriguez, Santos 2005.) 14.He4 (14.Sxh7 Ge7 15.Wh3 Wb8 16.Sf6+ Gxf6 17.Wxh8+ Ke7 18.Hd3 d6 19.e4 Wb2 z silną groźbą Gf6-c3!) 14...Wb8 15.Wxb8 Sxb8 16.Hf4 Hc3 17.Hxf7+ Kd8 18.e3 (18.f3 Hc1+ 19.Kf2 Hxd2 z przewagą czarnych) 18...Ge7 19.Sge4 Ha1+ 20.Ke2 Wf8 i w tej ostrej pozycji czarne mają dobre szanse na atak. Wariant ten wymaga dalszych analiz, aby wydać dokładną ocenę o jego poprawności.
II. 6.Sc3 Se4 7.Gd2 (7.dxe6 fxe6 8.Hc2 Sxg5 9.Sxg5 b4 10.Sce4 Ge7 jest dobre dla czarnych) 7...Sxd2 8.Hxd2 (Po 8.Sxd2 b4 9.Sce4 Gb7 10.Sb3 Hb6 11.Hd3 f5 12.Sed2 Ge7 13.e4 0-0 czarne mają dobre perspektywy.) 8...b4 9.Sd1 (Lub 9.Se4 Ge7 10.e3 0-0 11.Ge2 Gb7 12.Sg3 d6 13.0-0 exd5 14.cxd5 Hd8 15.a3 a5 16.e4 g6 17.Wfd1 Sd7 18.Sf1 f5 19.exf5 Wxf5 20.Se3 Wf7 21.Hc2 Sb6 22.Gb5 Hf8 z obustronnymi szansami, Ghorbani-Moosavian, Iran 2006.) 9...d6 10.g3 Ge7 11.Gg2 Hb6 12.0-0 0-0 ze skomplikowaną grą.
III.
6.Gd2
Hb6
(6...b4
7.dxe6
fxe6
8.Sa3
Ga6
9.e3
d5
10.Gd3
Hb6
11.Ha4+
i teraz czarne w partii Ali-Marks, Coventry 2005, powinny
grać
11...Sbd7
z dobrą grą.)
7.Sc3
(Po
7.Hc2
exd5
8.cxd5
Sxd5
9.e4
Sc7
czarne mają dobre szanse.)
7...b4
(7...bxc4
8.e4
Ga6
9.Hc2
exd5
10.exd5
Ge7
11.0-0-0
0-0
z ostrą grą)
8.Sa4
Hc7
9.Wc1
(9.Gg5
Ge7
10.Hc2
0-0
11.e4
h6
12.Gh4
d6
13.Ge2
e5=
Rojek-Przewoźnik, Olkusz 1983)
9...e5
10.Hc2
d6
11.a3
a5
12.g3
g6
13.e4
Gd7
14.Gd3
Gg7
15.0-0
0-0
16.Sh4
Gh3
17.Wfe1
He7
18.Gf1
Gxf1
19.Kxf1
Sbd7
20.b3
Sh5
i wynikła pozycja przypomina strukturę, jaka może powstać w niektórych
wariantach obrony królewsko-indyjskiej. Czarne nie mają słabości na skrzydle
hetmańskim, więc przy zamkniętym centrum mogą rozpocząć aktywne działania na
skrzydle królewskim. Obie strony mają w tej pozycji jednakowe szanse, Lahar-Przewoźnik, Netanya
1987.
6...Hxd2+
7.Sbxd2
Lub
7.Sfxd2
bxc4
8.e4
(8.Gxf6
gxf6
9.e4
Sa6
10.Gxc4
Wb8
11.Sc3
Wxb2
12.0-0-0
Wb8
13.Sb5
Gb7=
Łukow-Przewoźnik, Nałęczów 1980.)
8...Ge7
(8...Sa6
9.a3
Wb8
jest również dobre dla czarnych)
9.Sc3
Sxd5
10.exd5
(10.Sxd5
exd5
11.Gxe7
Kxe7
12.exd5
d6
13.0-0-0
Wd8
14.Gxc4
Kf8
15.Whe1
Sd7=
) 10...Gxg5
11.Sde4
Gf4
12.Gxc4
Ga6
13.Gb3
c4
14.Ga4
Gb7
15.Wd1
Ge5
16.0-0
0-0
17.f4
exd5
18.fxe5
dxe4
19.Wd4
Sc6
20.Wxd7
Sa5
z obustronnymi szansami, Skembris-Karayannis, Salonica 2006.
Ruch w tekście wygląda logiczniej, gdyż wprowadza do boju kolejną figurę.
7...bxc4
Godne uwagi jest
7...Sa6!?
8.e4
(8.0-0-0
exd5
9.Gxf6
gxf6
10.cxd5
Sb4
11.Se4
Sxa2+
12.Kb1
Sb4
13.d6
Gb7
14.Sxf6+
Kd8
15.Sg5
Gg7
16.Sh5
Wg8
17.Sxf7+
Ke8
18.Sxg7+
Kxf7
19.Sh5
Ge4+
20.Kc1
a5
21.f3
Gc6
22.e4
a4
23.Kd2
a3
24.bxa3
Wxa3
ze znakomitą grą czarnych,
Zsu.Polgar-D.Gurevich, MTK-Beersheva 1989.)
8...bxc4
9.Gxc4
h6
10.Gxf6
gxf6
11.0-0-0
Wb8
12.Whe1
Gg7
13.Gb3
Sc7
14.Sc4
0-0
15.We3
Wb4
16.a3
Wb8
17.Ga2
Sb5
18.Wb3
Ga6
19.dxe6
dxe6
20.a4
Sd4
21.Sxd4
cxd4
22.Wxd4
f5
23.e5
Gxc4
24.Wxc4
Gxe5=
Najer-D.Gurevich, Las Vegas 2003.
8.Gxf6
Białe oddają parę gońców, aby w zamian uzyskać kontrolę w centrum. Po 8.e4 czarne mogą wybrać trzy drogi:
A. 8...h6 9.Gxf6 gxf6 10.Gxc4 Gd6 11.0-0-0 Ke7 12.Whe1 Gc7 13.Sh4 Wd8 14.Sb3 Ga6 15.d6+ Gxd6 16.Sf5+ exf5 17.exf5+ Kf8 18.Wxd6 Gxc4 19.Wxf6 Gxb3 20.axb3 Kg7 21.Wd6 Sc6 i białe nie mają rekompensaty za figurę, Szymańska-Andrzejewska, Koszalin 2005.
B. 8...Gb7 9.dxe6 fxe6 10.e5 Se4 11.Sxe4 Gxe4 12.Sd2 Gd5 13.Sxc4 Sc6 14.f4 h6 15.Gh4 Gxc4 16.Gxc4 g5 17.Gg3 gxf4 18.Gxf4 Gg7 19.0-0-0 Gxe5 20.Gxe5 Sxe5 21.Gb5 Ke7 22.Whe1 d6 23.b3 Wab8 24.Gf1 Whf8 25.Wd2 Wb4 0-1 Wiley-Bychowski, Bad Wiessee 2006.
C.
8...exd5
9.Gxf6
gxf6
10.exd5
d6
11.Gxc4
Sd7
12.0-0
Ge7
13.Se4
Kd8
14.Sg3
Wb8
15.b3
Sb6
16.Sh4
Sxc4
17.bxc4
Wb4
18.Wfc1
We8
19.Wab1
Wa4
20.Wb2
Gf8
21.Kf1
Kc7
22.Shf5
We5
23.Se3
Gh6
24.Wc3
f5
25.Se2
Gxe3
26.fxe3
We4
27.Ke1
Wexc4
28.Wxc4
Wxc4
29.Kd2
Gb7
30.Sc3
Wb4
z przewagą czarnych, Mohammad-Mahjoob, Turyn 2006.
8...gxf6
9.e4
Gb7
Czarne przygotowują uderzenie w centrum f6-f5. Alternatywy czarnych:
I. 9...Sa6 10.Gxc4 Wb8 11.0-0-0 Sc7 12.Whe1 Gd6 13.e5 Gxe5 14.Sxe5 fxe5 15.Wxe5 d6 16.We3 Ke7 17.Se4 Wb6 18.f4 h6 19.Sc3 Kf6 20.Se4+ Ke7 1/2-1/2 Tichonow-Gorowets, Mińsk 2004.
II.
9...Wg8
10.g3
Sa6
11.Gxc4
Wb8
12.b3
Sb4
13.0-0
Sc2
14.Wac1
Sa3
15.Gd3
d6
16.Sc4
Sxc4
17.Gxc4
Gh6
18.Wcd1
Ke7
19.Sh4
Wd8
20.f4
a5
21.Wd3
Gd7
22.Sg2
e5
23.fxe5
fxe5
24.Wdf3
Wf8
25.Sh4
f6
26.Kg2
Gg5
27.Sf5+
Gxf5
28.Wxf5
Ge3
29.a4
Wf7
30.Kf3
Gd4
i czarne mają mocną pozycję, Goldin-Stauffer, USA 2006.
10.Gxc4
Sa6
11.0-0-0
Długa roszada prowadzi do ostrej gry. Inny
plan jest związany z roszadą w krótką stronę:
11.0-0
Sc7
12.Wad1
(12.Wfd1
Wg8
13.g3
Wb8
14.Sb3
d6
15.Sh4
Ga6
16.Gxa6
Sxa6
17.Sg2
Wb4
18.We1
Kd7
19.We2
Gh6
20.Sa5
Wa4
21.Sc6
Sc7
22.b3
Wa3
23.b4
exd5
24.exd5
Sxd5
25.b5
a6
z jasną przewagą czarnych,
Kuligowski-Przewoźnik, Łódź 1980.)
12...Wg8
13.Sh4
0-0-0
14.Wfe1
f5
15.exf5
exd5
16.Gf1
Gg7
17.b3
Gf6
18.Shf3
Wde8
19.Wc1
d6
20.g3
d4
21.Gc4
Wxe1+
22.Sxe1
Gg5
23.Wc2
Gxd2
24.Wxd2
We8
25.Wd1
Sd5
i czarne mają lepsze perspektywy, Malada-Mihok, Budapeszt 2006.
11...Wg8
12.g3
Sc7
13.Whe1
Po
13.Sb3 czarne powinny odpowiedzieć
13...0-0-0
z dobrymi szansami.
13...d6
14.Kb1
Zobaczmy inne warianty:
I. 14.Gb3 0-0-0 15.Kb1 Wg4 (15...Gh6!?) 16.h3 Wg7 17.Sh4 Wg5 18.Sg2 f5 19.h4 Wg4 20.Se3 Wg8 21.dxe6 fxe4 22.exf7 Wg6 23.Gc2 d5 24.f3 d4 25.Sxe4 dxe3 26.Wxd8+ Kxd8 27.Sg5 Wf6 28.Wxe3 h6 29.Sh7 Wxf7 30.Gg6 Wxh7 31.Gxh7 z remisem, Bagonyai-Csiszar, Węgry 1998.
II. 14.Sb1 0-0-0 15.Sc3 f5 16.Sd2 (Skomplikowana gra powstaje po 16.exf5 Wg4 17.Gb3 c4 18.h3 cxb3 19.hxg4 bxa2 20.Sxa2 Gxd5 21.Wxd5 Sxd5 22.fxe6 fxe6 23.Wxe6 Gg7 itd.) 16...fxe4 17.Sdxe4 f5 18.Sf6 Wg6 19.Sxh7 Gh6+ 20.f4 e5 21.Sg5 Gxg5 22.fxg5 Wxg5 i czarne stoją nieco lepiej, Kojder-Przewoźnik, Chełm 1982.
III.
14.Sh4
0-0-0
15.Sb3
f5
16.Sa5
(16.dxe6
fxe4
17.exf7
Wg7
18.Sf5
Wg5
z niejasną grą)
16...Ga8
17.dxe6
fxe4
18.exf7
Wg7
19.f3
exf3
20.Sf5
Wg6
21.Se7+
Gxe7
22.Wxe7
Wf6
23.Gf1
f2
24.Sc4
Gd5
25.Wxc7+
Kxc7
26.Wxd5
Wxf7
z dobrymi szansami czarnych, Mazalon-Przewoźnik, Polska 1983.
14...0-0-0
15.Sb3
f5!
Przeprowadzenie tego manewru w odpowiednim momencie gwarantuje
czarnym z reguły dobrą grę.
16.Sa5
W partii Liedl-Miniboeck, Wiedeń 1994, po
16.dxe6?
Gxe4+
17.Wxe4
fxe4
18.exf7
Wg7
19.Sh4
d5
20.Ge2
Wxf7
czarne uzyskały wygraną pozycję.
16...Ga8
17.exf5
Lub
17.dxe6
fxe4
18.exf7
Wg7
z zamiarem d6-d5 i zdobyciem pionka f7.
17...exd5
18.Gf1
Gg7
19.Sg5
Gxb2
20.Sxf7
Gc3
21.Sxd8
Kxd8
22.Sb3
Gxe1
23.Wxe1
d4
i w powstałej końcówce czarne mają dobre szanse. Partia
zakończyła się później ich zwycięstwem, Gralka-Przewoźnik, Gdynia 1982.
Podsumowanie: gambit Blumenfelda jest jeszcze mało zbadanym obszarem w teorii debiutów i dlatego jest trudno o wydanie ostatecznego wyroku co do jego poprawności. Zachęcam więc odważnych sympatyków ostrej gry do dalszych analitycznych poszukiwań w celu określenia przydatności gambitu w praktyce turniejowej.