Jerzy Konikowski

Obrona sycylijska: Kontynuacja 2...Ha5!? w wariancie Ałapina [B22]
 

1.e4 c5 2.c3

Idea tego ruchu jest jasna: po d2-d4 uzyskać więcej przestrzeni w centrum.

2...Ha5!?

Najpopularniejszą kontynuacją jest 2...Sf6, ale to wiedzie do znanych wariantów. W 1898 roku niemiecki teoretyk Siegbert Tarrasch po raz pierwszy zastosował manewr hetmanem na a5. Tym sposobem można uniknąć bogatej teorii po normalych posunięciach 2...Sf6 lub 2...d5.

3.Sf3

Normalna reakcja: białe kontynuują rozwój swych sił. Inne warianty nie stwarzają czarnym większych problemów:

I. 3.f4 d6 4.Sf3 Sf6 (Lub 4...Sc6 5.g3 g6 6.Gg2 Gg7 7.0-0 e6 8.d3 Sge7 9.Ge3 0-0 z równą grą.) 5.d3 Sc6 6.Ge2 Sd4 7.0-0 Sxf3+ 8.Gxf3 e5 9.Sa3 Ge7 10.Sc4 Hc7 11.fxe5 dxe5 12.Gg5 Ge6 13.Se3 Sg4 14.Sxg4 Gxg5 15.Sf2 0-0 16.He2 Wad8 17.Gg4 Hd7 18.Gxe6 Hxe6 19.b3 b5 i czarne nie mają żadnych kłopotów,  Wachweger-Czernikov, Bad Wildbad 1997.

II. 3.d3 Sc6 (3...d6 4.Gd2 Sc6 5.f4 g6 6.g3 Gg7 7.Sf3 b5 8.Ge2 Hb6 9.Ge3 Hc7 10.0-0 Wb8 z ideą e7-e6, Sg8-e7, 0-0 i wzajemnymi szansami) 4.f4 g6 5.Sf3 Gg7 6.Ge2 d6 7.0-0 e6 8.Ge3 Sge7 9.Sbd2 0-0 10.Sc4 Hc7 11.Wb1 b5 (11...b6 12.g3 Gb7!?) 12.Scd2 Wb8 z planem a7-a5 i dobrą pozycją czarnych.

III. 3.a3 e6 4.Sf3 Sc6 5.d4 Sxd4 6.Sxd4 cxd4 7.b4 He5 8.cxd4 (8.Hxd4 Hxd4 9.cxd4 d5=) 8...Hxe4+ 9.Ge2 (9.Ge3 Hc6!=) 9...Sf6 10.0-0 Hc6 11.Wa2 Ge7 12.Sc3 0-0 13.Wc2 Hb6 14.d5 d6 15.Ge3 Hd8 16.dxe6 fxe6 17.Wd2 d5 18.f4 Gd7 19.Hb3 Wc8 20.g3 Wxc3 21.Hxc3 Se4 22.Hd3 Sxd2 23.Hxd2 b6 24.Gg4 Gf6 25.We1 Hc7 26.Gd4 Hd6 27.Hb2 Gxd4+ 28.Hxd4 Wc8 i słabość na e6 czarne mogą bez problemu bronić. Pozycja jest mniej więcej wyrównana, Aleksikow-Tukajew, Aluszta 2007.

IV. 3.Gc4 d6 (3...e6 4.Sf3 b5 5.Gb3 Gb7 6.He2 Sf6 7.d3 Ge7 8.0-0 d6 9.Gg5 Sbd7 10.Sbd2 0-0 z równą pozycją) 4.f4 e6 5.Sf3 b5 6.Gb3 Gb7 7.Gc2 Sf6 8.He2 Sbd7 9.0-0 c4 (9...Ge7=) 10.d3 cxd3 11.Gxd3 b4 (11...a6!?) 12.cxb4 Hxb4 13.Sc3 d5 14.exd5 Sxd5 15.Sxd5 Gxd5 16.Gb5 a6 17.Gxd7+ Kxd7 18.Se5+ Ke8 19.Ge3 Hb5 20.Hxb5+ axb5 21.a3 Gd6 22.Sf3 Ke7 23.Sd4 Whb8 24.Wfc1 Kd7 z równowagą, Wachweger-Golod, Bad Wiessee 2003.

V. 3.g3 Sc6 4.Gg2 (4.d3 e5 5.Sa3 Sf6 6.Gg5 Hd8 7.Gh3 Ge7 8.Hb3 0-0 9.Sf3 Wb8 10.0-0-0 b5 11.Gxf6 Gxf6 12.Sc2 b4 13.cxb4 Sxb4 14.Whe1 Ga6 z inicjatywą czarnych, Hughes-Sidenko, korespondencyjna 1999.) 4...e6 (4...g6 5.Se2 Gg7 6.0-0 e6 7.Sa3 Sge7 8.d4 cxd4 9.cxd4 d5 10.e5 0-0 11.Sc2 Gd7 12.Kh1 Wfc8 13.b4 Hc7= Bjarnason-Fiedler, Basel 2006) 5.Se2 Sf6 6.0-0 c4 7.d4 cxd3 8.Sf4 Ge7 9.Sxd3 h5 (9...0-0=) 10.h3 h4 11.g4 d6 12.c4 Se5 13.b3 Sfd7 14.Gd2 Hc7 15.Sxe5 dxe5 16.Sc3 g5 17.Wc1 b6 18.b4 Gb7 19.Hb3 a6 20.Ge3 0-0 i czarne mają wszystko pod kontrolą, Przedmojski-Alvarado Rodriguez, Polska 2004.

VI. 3.Sa3 e6 4.e5 (4.Sf3 a6 5.Ge2 b5 6.0-0 Gb7 7.d3 d6 8.We1 Sd7 9.Gf1 Sgf6 10.h3 Hc7 11.Gf4 e5 12.Gh2 g6 13.Sd2 Gh6 14.Sc2 0-0 15.Se3 Sh5 16.g3 Sg7 17.a4 Kh8 18.Hb3 Wab8 19.axb5 axb5 20.Hxb5 Gxe4 21.Ha5 Hxa5 22.Wxa5 Gf5 23.Wb1 Ge6 24.Se4 Wb6 25.h4 Gxe3 26.fxe3 Sf5 27.Kf2 Wfb8 i czarne przejęły inicjatywę, Steiner-S.Polgar, Wiedeń 1994; 4.Sc4 Hc7 5.d4 Sf6 6.e5 Sd5 7.Se3 cxd4 8.cxd4 Sxe3 9.fxe3 Sc6 10.Gd2 d6 11.exd6 Gxd6 12.Sf3 0-0 13.Gd3 e5 14.Hc2 f5 15.dxe5 Sxe5 16.Sxe5 Hxc2 17.Gxc2 Gxe5 18.Gb3+ Kh8 19.0-0-0 a5 20.Kc2 Wa6 21.Gd5 Wd8 22.Gc3 Wad6 23.Gxe5 Wxd5 24.Wxd5 Wxd5 25.Wd1 Ge6 z równą końcówką, Lardot-Vetemaa, Jyvaskyla 2000.) 4...Sc6 5.Sf3 f6 6.Gd3 fxe5 7.Sg5 Sf6 8.Sxh7 d5 9.Sxf6+ gxf6 10.Gg6+ Kd8 11.Hf3 Ge7 12.d3 Gd7 i czarne uzyskały świetne szanse, Di Liberto-Pantalejew, Bad Wildbad 1993.

VII. 3.b4 cxb4 4.cxb4 Hxb4 5.Sc3 Sc6 (5...e6 6.Wb1 Ha5 7.Sf3 Ge7 8.Ge2 Sf6 9.0-0 Sc6 10.Wb5 Hc7 11.d4 a6 12.Wg5 0-0 13.e5 Se8 14.Wg3 f6 i czarne mają dobrą pozycję) 6.Sf3 (6.Wb1 Ha5 7.Wb5 Hc7 8.d4 e6 9.Sf3 a6 10.Wg5 h6 11.Wg3 Sf6 12.Gd2 d5 13.exd5 exd5 14.Gd3 Ge6 15.0-0 Sh5 16.We1 0-0-0 17.Se5 Sxg3 18.Sxc6 Hxc6 19.hxg3 Wd7 z przewagą czarnych, Manca-Csom, Marostica 1995.) 6...e6 7.Wb1 Ha5 8.Gc4 a6 9.a4 Sf6 10.He2 Ge7 11.0-0 d5 12.exd5 exd5 13.Gd3 0-0 14.We1 We8 15.Hd1 h6 16.h3 Wb8 17.Gb2 Gd7 18.Wc1 Gf8 19.Wxe8 Wxe8 i czarne stoją lepiej, Castaldo-Romaniszin, Saint Vincent 2000.

VIII. 3.d4 cxd4 4.Sf3!? e6 (4...Sc6 5.Sxd4 Sf6 6.Sxc6 bxc6 7.Gd3 g6 8.0-0 Gg7 9.Ge3 0-0 10.f3 d5 11.e5 Sd7 12.f4 c5 z równymi szansami; 4...dxc3 5.Sxc3 Sc6 6.Gc4 e6 7.0-0 a6 8.He2 Sge7 9.Gd2 Hh5 10.a4 Sg6 i czarne mogą być zadowolone ze swej pozycji) 5.Gc4 (5.Sxd4 Sf6 6.Gd3 Sc6 7.0-0 a6 8.Ge3 Se5 9.Gc2 Ge7 10.Sb3 Hc7 11.Gf4 d6 12.S1d2 0-0=) 5...Sc6 6.0-0 dxc3 7.Sxc3 a6 8.He2 Sge7 9.Wd1 Sg6 i czarne mają dobre szanse. 

3...Sc6

Tak się najczęściej grywa. Po 3...d6 nastąpi 4.Gc4 Sc6 5.0-0 Sf6 6.We1 (6.Hb3 e6 7.We1 Ge7 8.e5 dxe5 9.Sxe5 Sxe5 10.Wxe5 Hc7 11.Gb5+ Gd7 12.Gxd7+ Sxd7 13.We1 c4 14.Hd1 Sc5 15.d4 cxd3 16.b4 Sd7 17.Hxd3 0-0= Volf-Movsesian, Czechy 1996) 6...Gg4 (6...b5 7.Gd5 Gd7 8.b4 cxb4 9.cxb4 Hb6 10.a4 Sxd5 11.exd5 Sxb4 12.Sc3 g6 13.a5 Hd8 14.d4 Gf5 15.We2 a6 16.Gg5 Wc8 i czarne stoją lepiej) 7.Sa3 e6 8.h3 Gxf3 9.Hxf3 Ge7 10.Gb3 0-0 11.d3 Sd4 12.Hd1 Sxb3 13.Hxb3 Ha6 14.Gg5 Wab8 15.Hb5 Hxb5 16.Sxb5 a6 17.Gxf6 gxf6 18.Sa3 Wfd8 19.Wad1 d5 20.Sc2 b5 ze znakomitą pozycją czarnych, Werner-Csom, Lenk 1994.

4.Gc4

Białe planują rozwój według schematu: 0-0, Wf1-e1 i d2-d4. Po 4.d4 cxd4 5.b4 Hc7 6.b5 Se5 7.Sxe5 Hxe5 8.Hxd4 Hc7 9.a4 e5 10.Hc4 Hxc4 11.Gxc4 Sf6 12.f3 d6 13.Ge3 Ge6 14.Sd2 d5 powstała pozycja jest równa, Makropoulos-Ljubojevic, Ateny 1981. Lub 4.Gd3 d6 (4...g5 5.Sxg5 c4 6.Sxf7 cxd3 7.Sxh8 Sf6 8.Hf3 Gg7 9.Hxd3 Gxh8 niejasne) 5.h3 Sf6 6.0-0 e5 7.Gc2 Ge7 8.d4 0-0 9.dxe5 dxe5 10.Gg5 Ge6 11.He2 a6 12.Sbd2 b5=

4...Sf6

Najlepsza droga do wyrównania.

5.e5

Nic nie osiągnęły białe po 5.d3 e6 6.Gg5 d5 7.exd5 exd5 8.Gxf6 dxc4 9.Gh4 cxd3 10.Hxd3 Ge6 11.0-0 c4 12.He2 Gd6 13.Wd1 Gc7 14.Sa3 (14.Sg5 0-0 15.Sxe6 Wfe8=) 14...0-0 15.Sxc4 Ha6 16.b3 h6 17.Sd4 (17.Sfd2 Sa5 z kompensacją za pionka) 17...Gxc4 18.Hxc4 Hxc4 19.bxc4 Wfe8 20.Wab1 Gb6 21.Sxc6 bxc6 22.We1 Ga5 23.We3 Gb6 (23...Wxe3 24.fxe3 Gxc3 25.Wb7 a5=) 24.Wee1 Ga5 z remisem, Rozentalis-Miezis, Gausdal 2003.

5...d5!

Najlepsze. Ale warte dalszych prób jest także 5...Sg4!? z.B. 6.He2 Hc7 7.d4 cxd4 8.Gf4 d3 9.Gxd3 f6 itd.

6.Gb3

6.exd6 e6 (6...exd6 7.0-0 Ge7 8.d4 Gg4 9.Ge3 0-0 10.h3 Gh5 11.Sbd2 cxd4 12.cxd4 d5= Lambertz-Montignies, Troisdorf 2004) 7.0-0 Gxd6 8.d4 cxd4 9.Sxd4 Sxd4 10.Hxd4 Ge5 11.Hh4 Gd7 12.Gf4 Wc8= Lambertz-Tomann, Köln 2006.

6...Sg4 7.Gxd5

Korzystne dla czarnych jest 7.He2 c4 8.Gc2 Hc7 9.Ga4 a6 10.Gxc6+ Hxc6 11.h3 Sh6 itd.

7...Sgxe5 8.Sxe5

Korzystne dla czarnych jest 8.0-0 c4 9.Gxc6+ Sxc6 10.d3 cxd3 11.Hxd3 Gf5 12.He2 0-0-0 13.We1 e5 14.b4 Hc7 15.Sbd2 Gd3 jak to pokazała partia Hablizel-Priechoda, Passau 1997.

8...Sxe5 9.He2

9.d4 cxd4 10.Hxd4 e6 11.Hxe5 Hxd5 12.Hxd5 exd5 13.Gf4 Gf5 14.0-0 0-0-0= 

9...Hc7 10.d4

Lub 10.0-0 e6 11.Gb3 c4 12.Gc2 Gd7 13.b3 Ge7 14.bxc4 Sxc4 15.d4 Wc8 i czarne stoją dobrze. 

10...cxd4 11.Gf4 Sd3+ 12.Hxd3 Hxf4 13.0-0 a6!

Ale nie 13...e6 z powodu 14.Gxb7! 

14.cxd4 e6 15.g3 Hf6 16.Ge4 g6 17.Sc3 Gg7 18.d5 0-0 19.Wad1 exd5 20.Sxd5 Hxb2 21.Se7+ Kh8 22.Sxc8 Waxc8 23.Wb1 Hxa2 24.Gxb7 Wcd8 25.Hxa6 Hxa6 26.Gxa6 Gf6
z pełnym wyrównaniem.

Podsumowanie: kontynuacja 2...Ha5!? jest ciekawym wariantem, który zasługuje na uwagę i dalsze analityczne badania.