Partia 14

Obrona słowiańska [D43]

Carlsen - Topałow 
Sofia 2009
[Jerzy Konikowski]

1.d4 d5 2.c4 c6 3.Sf3 Sf6 4.Sc3 e6 5.Gg5 h6 6.Gxf6

Carlsen grywał także gambitowy wariant po 6.Gh4 dxc4 7.e4 g5 8.Gg3 b5 ale po porażce z Anandem w Linares 2008 wybiera teraz wymianę na f6.

6...Hxf6 7.e3 Sd7 8.Gd3 dxc4 9.Gxc4 g6 10.0-0 Gg7 11.e4

Niektórzy uważają, że dokładniejsze jest 11.h3!? aby niedopuścić do wypadu gońca na g4 i tym samym utrudnić rozwój hetmańskiego skrzydła czarnych, np. 11...0-0 12.e4 e5 (12...He7 13.He2 b5 14.Gb3 Gb7 15.Wad1 a6 16.e5 c5 17.d5 c4 18.Gc2 exd5 19.Sxd5 Hc5 20.b4 cxb3 21.Gxb3 Wae8 22.Wc1 Ha7 23.Wc7 Sxe5 24.Se7+ Wxe7 25.Wxe7 Gxf3 26.Hxe5 Ha8 27.Gxf7+ Wxf7 28.We8+ Kh7 29.Wxa8 Gxe5 30.gxf3 z przewagą białych, Chenkin-Tyomkin, Izrael 1996) 13.d5 Sb6 14.Gb3 Wd8 15.He2 Gf8 16.Wac1 (Na uwagę zasługuje 16.Wfd1!? z planem a2-a4-a5 itd.) 16...Gd7 17.Wfd1 Ge8 18.a3 Kg7 19.Ga2 Wac8 20.He3 c5 21.He2 c4 22.Sd2 Gc5 23.Wf1 Wc7 24.Sxc4 Sxc4 25.Gxc4 Wdc8? (Ehlvest zaproponował tutaj 25...a6.) 26.Gb5 Gxb5 27.Hxb5 Hf4 28.He2 Gd4 29.Wc2 Wc5 (Po 29...Gxc3 30.Wxc3 Wxc3 31.bxc3 Wxc3 32.d6 Hf6 33.d7 silny wolniak gwarantował białym decydującą przewagę.) 30.Wd1 a6 31.Wd3 h5 32.g3 Hf6 33.h4 Hd6 34.Hf3 W8c7 35.Kg2 i białe zrealizowały ostatecznie przewagę pionka, Ehlvest-Charlow, Nowosibirsk 1995.

11...0-0

Niektórzy teoretycy uważają, że nie należy dopuścić do "zamurowania" gońca na g7 i w tej pozycji czarne powinny same grać 11...e5. Zobaczymy jednak, że i w tym przypadku nie jest tak łatwo się czarnym bronić: 12.d5 Sb6 13.Gb3 Gg4 i teraz w partii Carlsen-Karjakin, Nicea 2009, białe wybrały taki plan: 14.Wc1 0-0 15.h3 Gxf3 16.Hxf3 Hxf3 17.gxf3 Wfd8 18.Wfd1 Gf6 19.dxc6 bxc6 20.Wxd8+ Wxd8 21.Sd1 Wd6 (Wydaje mi się, że wieża powinna stanąć za pionkiem, aby zarezerwować pole d6 dla króla: 21...Wc8!) 22.Wc5 Kf8 23.Kf1 h5 24.Se3 Ke7 25.Ke2 Gg7 26.Sc2 Gh6 27.Wa5 Wd7 28.Wxe5+ Kd6 29.Wa5 Gg7 30.f4 Gxb2 31.e5+ Ke7 32.Sb4 Kf8 33.Sxc6 i Magnus bez problemu zrealizował przewagę pionka.

12.e5 He7 13.He2 b5 14.Gd3

Spotyka się też odejście gońcem na b3.

14...Gb7 15.Ge4 Wfd8

Prawdopodobnie jest to nowinka. W moim banku znalazłem tylko dwie partie po 15...Wab8. Dalej grano: 16.Wac1 c5 17.Gxb7 Wxb7 18.d5 exd5 19.Sxd5 He6 20.He4 Wbb8 (20...Wfb8 21.Wfe1 g5 22.b3 g4 23.Sh4 Gxe5 24.Sf5 Kf8 25.Sde7 h5 26.Sc6 Gb2 27.Hxe6 fxe6 28.Wc2 Wa8 29.Wxe6 z przewagą białych, Z.Gyimesi-Firman, Miskolc 2004) 21.Wfe1 g5 22.b3 Wbc8 23.Wc2 Wfe8 24.Wce2 Hc6 25.h4 gxh4 26.Sxh4 Gxe5 27.Hg4+ Kf8 28.Sf5 Hg6 29.Hh3 Wcd8 30.Sxh6 i białe wkrótce wygrały, Z.Gyimesi-Pavasovic, Rabac 2004.

16.Wac1

Nic nie daje 16.Sxb5 wobec oczywistego 16...Sxe5! 

16...Wab8 17.Wfd1 a6

Plan czarnych jest jasny: przeforsować c6-c5.

18.h4!

Na skrzydle hetmańskim nie ma gry dla białych i dlatego Carlsen słusznie rozpoczyna aktywną akcję na przeciwległej flance.

18...Ga8

Trudno jest zrozumieć, dlaczego Topałow zrezygnował ze standartowego posunięcia 18...c5!? Wydaje mi się, że po dalszym 19.Gxb7 Wxb7 20.He4 Wbb8 21.d5 exd5 22.Sxd5 He6 23.Sf4 He7 (Niewykluczone, że możliwe jest także 23...Hxa2, np. 24.e6 Sf6 25.Wxd8+ Wxd8 26.Hb7 Wf8 27.Se5 Hxb2 28.exf7+ Kh7 29.We1 Hb4 30.Sed3 Hc4 31.Hxa6 Wxf7 32.Wc1 Ha4 33.He6 Wd7 34.h5 g5 35.Hf5+ Kg8 36.Wxc5 gxf4 37.Wc8+ Gf8 38.Hg6+ Wg7 39.Wxf8+ Kxf8 40.Hxf6+ Kg8 41.Sxf4 b4 czarne z silnym wolnym pionkiem powinny bez problemu zremisować partię.) 24.e6 Gxb2 25.Wb1 Gg7 26.exf7+ Hxf7 27.Sxg6 We8 28.Hc2 c4 29.h5 Sc5 30.Wd6 Se4 31.Wxa6 b4 czarne miałyby za pionka aktywną grę.

19.Wc2 Wdc8 20.Wdc1 Hf8

Teraz już nie przechodziło 20...c5 21.Gxa8 Wxa8 22.Se4 c4 23.b3 Sb6 24.Sd6 Wc7 25.bxc4 ponieważ kosztowałoby to pionka.

21.a4 c5?

Czarne powinny najpierw wtrącić 21...b4! i dopiero po 22.Sb1 grać 22...c5! 23.Gxa8 Wxa8 24.dxc5 Wxc5 25.Sbd2 Wac8 z równymi szansami.

22.axb5 cxd4 23.Sxd4 Gxe4?

Znowu fałszywy krok. Teraz już konieczne było 23...axb5! np. 24.Gxa8 Wxa8 25.f4 Hd8 26.Sf3 b4 27.Se4 Sb6 z realnymi szansami na obronę partii.

24.Sxe4 Wxc2 25.Wxc2 axb5 26.Sc6 Wb6 27.f4 Ha8 28.Se7+ Kh7 29.h5!

Rozpoczął się szturm królewskiej fortecy nieprzyjacielskiego monarchy.

29...Wa6

Lub 29...Sf8 30.hxg6+ fxg6 31.Sf6+ (Po 31.Wc7 Wb7! i czarne się bronią.) 31...Gxf6 32.exf6 Wb7 33.Kh2 He8 34.Wc8 Hf7 35.He4 Wa7 (35...Hxf6 36.Sxg6+-) 36.Hd4 Wb7 (36...Wd7 37.Wxf8+-) 37.Sc6 i białe wygrywają.

30.hxg6+ fxg6 31.Wc7!

Ten znakomity ruch jest ukoronowaniem ataku białych.

31...Wa1+

Nie łatwo było wybrać najlepszą obronę. Przegrywało 31...Sxe5 32.Sf6+! Gxf6 33.Sd5+ Sf7 (33...Kh8 34.Sxf6+-) 34.Sxf6+ Kg7 35.He5 Hf8 (35...Kf8 36.Sh7+ Kg8 37.Hf6+-) 36.Sh5+ Kg8 37.Hf6 gxh5 38.Hg6+ Kh8 39.Wxf7 z wygraną białych. Lub 31...Hd8 32.Hd3! Hxe7 (32...Hxc7 33.Sg5+ hxg5 34.Hxg6+ Kh8 35.Hh5+ Gh6 36.Hxh6#) 33.Wxd7 Wa1+ 34.Kf2 Hh4+ 35.Kf3 Kh8 (35...Hh5+ 36.Kg3+-) 36.Wxg7! Kxg7 37.Sf6 Wa7 38.Hd8 Hh5+ 39.Kg3 i czarne mogą się poddać.

32.Kf2

Dokładniejsze było 32.Kh2! np. 32...Hd8 33.Hd3 Hxe7 34.Sf6+ z szybką wygraną białych.

32...Hd8

Prowadzi do analizowanych już wariantów. Ale po 32...Wa4 sprawa losu czarnych byłaby także przesądzona: 33.Sc6 Sf8 34.Sf6+ Kh8 35.Hd2 Wc4 36.Hd6+-.

33.Hd3! Hxe7

Po 33...Hxc7 jest szybki mat po 34.Sg5+! hxg5 35.Hxg6+ Kh8 36.Hh5+ Gh6 37.Hxh6#.

34.Wxd7 Hh4+ 35.Kf3 Hh5+

Przedłużało nieco grę 35...Kh8 36.Hxb5 Wa8 37.Wxg7! Wf8 38.Wf7 Wxf7 39.Sf6 Wxf6 40.He8+ Kg7 41.He7+ Wf7 (41...Kg8 42.exf6 Hh5+ 43.Kg3+-) 42.Hxh4+-.

36.Kg3 1-0