Partia 17

Obrona rosyjska [C42]

Naiditsch - Kramnik 
Dortmund 2009
[Jerzy Konikowski]

1.e4 e5 2.Sf3 Sf6

Kramnik jest dalej wierny obronie rosyjskiej.

3.Sxe5 d6 4.Sf3 Sxe4 5.d4 d5 6.Gd3 Gd6

Wiele lat Kramnik odpowiadał w tym miejscu 6...Sc6. Dwa przykłady z bezpośrednich spotkań obu arcymistrzów: 7.0-0 Ge7 8.We1 (8.c4 Sb4 9.cxd5 Sxd3 10.Hxd3 Hxd5 11.We1 Gf5 12.Sc3 Sxc3 13.Hxc3 Ge6 14.We5 Hc6 15.Ha5 Wd8 16.Gf4 0-0 17.Wc1 Hb6 18.Wb5 Hxa5 19.Wxa5 Wa8 20.d5 Gd7 21.Se5 Gd6 22.Gg3 Gxe5 23.Gxe5 c6 24.dxc6 Gxc6 25.Gd4 a6 26.We5 Wfe8= Naiditsch-Kramnik, Drezno 2008) 8...Gg4 9.c4 Sf6 10.Sc3 Gxf3 11.Hxf3 Sxd4 12.Hd1 Se6 13.cxd5 Sxd5 14.Gb5+ c6 15.Sxd5 cxb5 16.Gf4 Sxf4 17.Wxe7+ Kf8 18.We5 Hd6 19.Hd2 z silną inicjatywą białych, co wystarczyło do późniejszego zwycięstwa, Naiditsch-Kramnik, Dortmund 2008.

7.0-0 0-0 8.c4 c6 9.We1

W późniejszych pojedynkach w Dortmundzie przeciwko Kramnikowi wybierano ruch hetmanem: 9.Hc2 Sa6 10.a3 Gg4 11.Se5 Gxe5 12.dxe5 Sac5 13.f3 Sxd3 14.Hxd3 Sc5 15.Hd4 Sb3 16.Hxg4 Sxa1 17.Gh6 g6 18.Sc3 Hb6+ 19.Kh1 (19.Wf2 Wfe8 20.Hf4 Hc7 21.We2 We6 22.b4 Wd8 23.Gg5 Sb3 24.Gxd8 Hxd8 25.cxd5 cxd5 26.Wb2 Hb6+ 27.Kf1 Ha6+ 28.Kf2 Hxa3 29.Wa2 Hc1 30.Sxd5 Hxf4 31.Sxf4 Wxe5 32.Wxa7 Wb5= Bacrot-Kramnik, 7 runda) 19...Hxb2 20.Hf4 f6 21.Sa4 Hc2 22.Wxa1 Hxa4 23.e6 Ha5 24.Hd6 Wfc8 25.He7 Hc7 26.Hxf6 We8 27.We1 He7 28.He5 dxc4 29.Gg5 Hf8 30.Gf6 b5 31.f4 a5 32.f5 Wa7 33.We3 b4 34.fxg6 hxg6 35.Hg5 Wg7 36.h3 c3 37.Gxg7 Hxg7 38.Hc5 Hf8 39.e7 Hf1+ 40.Kh2 Hf4+ 41.Kh1 Hf1+ 42.Kh2 Hb5 43.axb4 Hxc5 44.bxc5 c2 45.Wc3 Wxe7 46.Wxc2 a4 47.Kg3 Kf7 48.Kf4 Kf6 49.Wa2 g5+ 50.Kf3 Wa7 51.Ke4 a3 52.Kd4 Kf5 53.Wf2+ Kg6 54.Wa2 Kf5 55.Wf2+ Kg6 56.Wa2 Kf5 z remisem, Jakowenko-Kramnik, 9 runda.

9...Gf5 10.c5?!

Zamknięcie gry na lewym skrzydle raczej nie jest godne polecenia. Teoria zaleca 10.Sc3! z trzymaniem napięcia, co gwarantuje białym dobre perspektywy.

10...Gc7 11.Sc3 Sd7!

Ważne jest to, aby szybko zakończyć rozwój i wprowadzić wszystkie siły do akcji. Po 11...Sxc3 12.bxc3 Gxd3 13.Hxd3 Sd7 14.Gg5 f6 15.Gh4 We8 16.c4 Sf8 17.Wxe8 Hxe8 18.cxd5 cxd5 19.Hb3 Hc6 20.We1 białe mają nieco aktywniejszą pozycję, co pokazała partia Schoene-Teodorescu, Jerewan 2006. Grywa się często tutaj 11...We8, co może prowadzi z przestawieniem posunięć do tych samych pozycji.

12.Hc2

Nic nie daje oczywiście 12.Sxe4? dxe4 13.Gxe4 Gxe4 14.Wxe4 Sxc5 i białe zostają z izolowanym pionkiem d4, który będzie wymagał stałej opieki.

12...We8 13.Ge3

Niewiele obiecują białym 13.b4 Gg6 14.Gb2 We6 15.Se2 He7 16.Sg3 We8 17.Hb3 h5 z inicjatywą czarnych, Czeparinow-Krusch, Andora 2003, lub 13.Sxe4 dxe4 14.Gxe4 He7 15.Sg5 Sf6 16.f3 Sxe4 17.fxe4 Gg6 z planem h7-h6 i biciem na e4. Dlatego Naiditsch zdecydował się wypróbować nową ideę.

13...h6 14.b4?

Konsekwentnie, ale źle. Należało wybrać wariant 14.Sd2! Gg6 (Po 14...Hh4 nastąpi oczywiście 15.g3.) 15.Sdxe4 dxe4 16.Sxe4 Gxe4 17.Gxe4 Gxh2+ 18.Kxh2 Hh4+ 19.Kg1 Hxe4 20.Hxe4 Wxe4 z równą końcówką.

14...Sdf6 15.h3

Obrona przed wtargnięciem skoczka na g4. Przykładowy wariant: 15.Sd2 Sg4 16.h3 Gh2+ 17.Kf1 (17.Kh1 Sexf2+ 18.Gxf2 Sxf2+ 19.Kxh2 Hc7+ 20.Kg1 Gxd3-+) 17...Sxe3+ 18.Wxe3 (18.fxe3 Sg3+ 19.Kf2 Gxd3 20.Hxd3 Hh4-+) 18...Gf4 19.Gxe4 dxe4 20.Sb3 (20.We2 Hxd4-+) 20...Gxe3 21.fxe3 Hg5 z przewagą czarnych.

15...Hd7 16.Se2?

Trudno było bronić trudnej pozycji. Jeszcze był czas ruchem 16.Sd2!? przepędzić silnego skoczka na e4, np. 16...Gxh3 17.Sdxe4 (17.gxh3 Sxd2 18.Hxd2 Hxh3-+) 17...dxe4 18.Sxe4 Sxe4 19.Gxe4 Ge6 z lepszą pozycją czarnych, choć pozycja białych się jeszcze jakoś trzyma.

16...Gxh3!

Ofiara gońca oczywiście się narzucała: czarne przystępują teraz do silnego ataku.

17.Se5

Nie wchodziło w grę 17.gxh3 Hxh3 18.Gxe4 Wxe4 19.Sg3 Wg4 20.Sh2 Wg6 21.Shf1 Se4-+.

17...Gxe5 18.dxe5 Wxe5 19.f3

Rzecz jasna, że z miejsca przegrywało 19.gxh3?? Hxh3 20.f3 Sg5 21.Sd4 Wae8-+.

19...Wae8!

Ruch w wielkim stylu: czarne wprowadzają do akcji ostatnią figurę.

20.Gf4

Trudno byłoby polecić białym 20.fxe4 dxe4 21.Gc4 Gxg2! 22.Kxg2 Hg4+ 23.Sg3 Hf3+ 24.Kg1 Hxg3+ 25.Hg2 Hxg2+ 26.Kxg2 Sd5 z planem marszu pionków po f7-f5, g7-g5 z decydującą przewagą czarnych. Także po 20.gxh3 Hxh3 21.Gf2 Sxf2 22.Kxf2 Wg5 23.Wg1 Hh2+ 24.Kf1 Wxe2! pozycja białych byłaby nie do obrony.

20...Wh5 21.fxe4?

Ten ruch prowadzi definitywnie do katastrofy. Konieczne było 21.Sd4! z oporem.

21...dxe4 22.Gc4

Nie było już ratunku po 22.Sg3 exd3 23.Hf2 Wxe1+ 24.Wxe1 Gg4 25.Sxh5 Sxh5 26.Gd6 Ge2 z wygraną czarnych.

22...Gxg2!

Uparty goniec.

23.Sg3 Gf3 24.Hb3

Lub 24.Gf1 Hg4 25.Gg2 (25.Gd6 Wh1+ 26.Kf2 Wh2+ z wygraną) 25...Hxf4 26.Sxh5 Gxh5 27.Hf2 Hg5 28.He3 He5-+

24...Wh4

Szkoda, że Kramnik przeoczył efektowną kombinację po 24...Hh3! 25.Gxf7+ Kh7 26.Hc2 Hxg3+! 27.Gxg3 Wh1+ 28.Kf2 Sg4#.

25.Gd6 Hh3 26.Gxf7+ Kh7 27.Hb2 Sg4
i 0:1, ale piękniejsze było forsowne 27...Hxg3+! 28.Gxg3 Wh1+ 29.Kf2 Sg4#.